Terwijl de Filipijnen het nieuwe jaar ingaan, draagt het land twee zware maar onafscheidelijke grootboeken: één economisch en één politiek. Beide zijn de afgelopen 12 maanden moeizaam geschreven, regel voor regel, beslissing na beslissing — soms met discipline, vaak met aarzeling, en af en toe met kostbare tegenspraak. Voor investeerders, burgers en beleidsmakers is de vraag niet langer of het land momentum heeft, want dat heeft het. De dringendere vraag is of het coherentie heeft.

Het jaar 2025 was geen instortingsjaar, maar ook niet het doorbraakjaar waar velen op hadden gehoopt. Economische groei bleef respectabel volgens regionale normen, maar bleef hardnekkig onder het volledige potentieel van het land. 

Inflatie, hoewel dalend vanaf de post-pandemische en grondstoffenschok-pieken, liet littekens achter op huishoudbalansen. Rentetarieven bleven lang genoeg verhoogd om de kredietappetijt te koelen en zwaar gefinancierde bedrijfsstructuren te testen. De peso vond momenten van stabiliteit, maar ontsnapte nooit volledig aan de aantrekkingskracht van wereldwijde dollarsterkte en aanhoudende handelstekorten.

Toch was veerkracht onmiskenbaar. Consumptie — al lang de meest betrouwbare motor van de Filipijnse economie — bleek moeilijk te vernietigen, zelfs toen voedselprijzen stegen en leenkosten toenamen. Overmakingen bleven fungeren als een stille stabilisator, externe schokken dempend en binnenlandse vraag ondersteunend. Infrastructuuruitgaven, hoewel ongelijk uitgevoerd, hielden het langetermijn groei-narratief intact, markten eraan herinnerend dat beton, staal en logistiek er nog steeds toe doen in een land van meer dan 110 miljoen mensen.

Toch lag onder de krantenkoppen een ongemakkelijkere waarheid: groei voelde steeds meer verdedigd in plaats van versneld. Er werd te veel van het jaar besteed aan het beheersen in plaats van het besluitvaardig neutraliseren van risico's die al zichtbaar waren: aanbodzijde-inflatie, governance-zorgen en regelgevende onzekerheid, om er maar een paar te noemen. Economisch beleid klonk vaak juist, maar bewoog voorzichtig. Markten luisterden, maar wachtten.

Politiek werd het jaar gedefinieerd door een ongemakkelijke rust. De administratie projecteerde stabiliteit, continuïteit en pragmatisme — eigenschappen die investeerders over het algemeen verwelkomen. Maar stabiliteit zonder urgentie draagt zijn eigen kosten. Governance-hervormingen vorderden meer in retoriek dan in uitvoering. Anti-corruptie-campagnes doken op in golven — soms krachtig, soms selectief, vaak reactief. Het resultaat was een politieke omgeving die chaos vermeed, maar tekortschoot in overtuiging.

Deze dubbelzinnigheid deed ertoe. Kapitaal is slechts tot op zekere hoogte geduldig. Buitenlandse investeerders, al schichtig over opkomende markten te midden van mondiale verkrappingscycli, zochten naar duidelijkere signalen: snellere regelgevende beslissingen, sterkere institutionele verantwoording en een scherpere breuk met erfgoed-praktijken die de lijn tussen politieke macht en economisch privilege vervagen. Te vaak kwamen die signalen laat of helemaal niet.

Wat het afgelopen jaar uiteindelijk onthulde, is dat het Filipijnse verhaal niet langer over rauw potentieel gaat. Dat debat is al decennia beslecht. Het gaat nu om uitvoeringsrisico. Investeerders vragen niet of het land weer met 6% of 7% kan groeien. Ze vragen of de instellingen die die groei besturen sterk genoeg zijn om het duurzaam, inclusief en geloofwaardig te maken.

Terwijl het nieuwe jaar opent, biedt de economische vooruitzichten zowel verlichting als uitdaging. Inflatie daalt, wat de Centrale Bank ruimte geeft om te manoeuvreren. Renteverlagingen, ooit hypothetisch, zijn nu aannemelijk. Dit zou krediet kunnen doen herleven, beleggingssentiment kunnen stimuleren en ademruimte kunnen bieden aan overbelaste balansen — van huishoudens tot conglomeraten. Maar gemakkelijker geld zal alleen bestaande structuren vergroten. Als kapitaal naar productieve investeringen stroomt, kan de uitbetaling aanzienlijk zijn. Als het slechts activaprijzen opblaast of inefficiënties maskeert, zal de kans verspild worden.

Begrotingsbeleid staat voor een vergelijkbare tweesprong. Schuldniveaus blijven beheersbaar, maar niet langer triviaal. Elke uitgegeven peso draagt nu een hogere last van rechtvaardiging. Infrastructuur moet rendementen opleveren, niet alleen lintjes doorknippen. Sociale uitgaven moeten vertalen in meetbare resultaten, niet permanente afhankelijkheid. De marge voor populistische misrekening is kleiner geworden.

Politiek zal het komende jaar testen of stabiliteit kan evolueren naar hervorming. Tussentijdse dynamiek vormt al prikkels. Geschiedenis suggereert dat dit het moment is waarop moeilijke beslissingen worden uitgesteld, compromissen zich vermenigvuldigen en verantwoording dunner wordt. Maar geschiedenis is geen lot. Een geloofwaardige push op governance — echte transparantie in publiek-private partnerschappen, consistente handhaving van marktregels en zichtbare consequenties voor misbruik — zou de perceptie van investeerders fundamenteel kunnen resetten.

De Filipijnen staan vandaag op een bekend kruispunt, maar met minder ruimte voor fouten dan in eerdere cycli. Demografie blijft gunstig, de consumentenbasis is groot en strategische geografie doet er nog steeds toe in een fragmenterende wereldeconomie. Dit zijn sterktes die veel landen benijden. Toch garanderen ze niet langer geduld van markten of vergeving van burgers.

Het afgelopen jaar was een herinnering dat veerkracht niet hetzelfde is als vooruitgang. Het komende jaar zal bepalen of het land slechts schokken absorbeert — of eindelijk stabiliteit omzet in aanhoudende, hoogwaardige groei. Voor de Filipijnen is de keuze duidelijk, ook al is het pad dat niet: besluitvaardig hervormen en een herwaardering verdienen, of voorzichtig afdrijven en middelmatigheid verkleed als veerkracht accepteren.

Wat de cijfers zeggen

Terwijl we een nieuw jaar ingaan, draagt het land een economisch grootboek dat veel groter — en complexer — is dan de eenvoudige groeicijfers die ooit zijn narratief definieerden. Investeerders, beleidsmakers en mondiale partners stellen dezelfde vraag: Is de economie klaar om cyclische veerkracht te overstijgen en transformatieve expansie te omarmen? Het antwoord vandaag, zoals verzameld door Vantage Point, in verse gegevens van internationale instellingen en lokale autoriteiten, is een gekwalificeerd "ja" — maar met voorbehoud dat niet weggaat.

Groei nog steeds solide, maar vertragend

Economisch blijft de Filipijnen een van de snelstgroeiende markten van Zuidoost-Azië, maar de groei vertraagt van de bedwelmende post-pandemische opleving. Het reële bruto binnenlands product (BBP) groeide met 5,5% jaar-op-jaar in het tweede kwartaal van 2025, waarmee het veel regionale collega's overtrof. Toch, naarmate het jaar vorderde, verzachtte het momentum. Meerdere voorspellingen — van regionale instanties tot lokale autoriteiten en particuliere economen — plaatsen nu de BBP-groei voor het hele jaar dichter bij 5,2-5,3%. 

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank schetsen vergelijkbare beelden: groei blijft boven 5% en wereldwijd concurrerend, maar onder eerdere doelen en pre-pandemische trajecten. Opmerkelijk is dat het ministerie van Financiën (DOF) zelf heeft erkend dat de groei in 2025 mogelijk dichter bij 4,7-4,8% komt, ruim onder de officiële doelstelling van 5,5-6,5%. 

Ondertussen is het bruto nationaal product (BNP) — dat netto inkomen uit het buitenland omvat — in absolute termen gestegen tot historische hoogten, waarbij het in het derde kwartaal van 2025 meer dan ₱6,68 biljoen bereikte. Dit suggereert dat inkomen verdiend door Filippino's in het buitenland en rendementen uit buitenlandse investeringen structurele sterktes blijven.

Goedaardige inflatie, een tweesnijdend zwaard?

Inflatie presenteert een genuanceerde overwinning. Consumentenprijsinflatie daalde eind 2025 tot ongeveer 1,5%, comfortabel onder de 2-4% doelstelling van de Centrale Bank. Deze goedaardige prijsomgeving heeft de Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) de flexibiliteit geboden om beleidsrentes herhaaldelijk te verlagen om krediet en investeringen aan te stimuleren — een opmerkelijke verschuiving van de strakke monetaire houdingen van het pandemie-tijdperk. 

Maar lage inflatie weerspiegelt ook zwakkere vraag in investerings- en externe sectoren, niet simpelweg prijsstabiliteit. Dat is precies de uitdaging waarmee Filipijnse beleidsmakers worden geconfronteerd: deflationair zelfgenoegzaamheid vermijden, terwijl ze diepere investeringen in de particuliere sector bevorderen buiten consumptieve uitgaven.

Politieke variabelen die de cijfers vormgeven

Macro-economische indicatoren alleen vertellen niet het hele verhaal. Investeerders zijn steeds gevoeliger voor politieke onderstromingen die groei-trajecten kunnen hervormen.

Internationale benchmarks zoals de Corruption Perceptions Index van Transparency International blijven de Filipijnen in een uitdagend licht plaatsen, met een score van 33 van de 100 en een positie rond de 114e van 180 landen. Hoewel dit een lichte verbetering vertegenwoordigt ten opzichte van voorgaande jaren, blijft het onder regionale en mondiale gemiddelden, wat wijst op aanhoudende governance-kloven.

Binnenlands zijn deze percepties vertaald in zichtbare politieke onrust. In 2025 braken landelijke massaprotesten uit als reactie op een wijdverspreid corruptieschandaal met betrekking tot vloedbeheersing en infrastructuurfondsen — een van de grootste burgermobilisaties in jaren. Daaropvolgende strafrechtelijke aanklachten hebben tientallen politieke en zakelijke figuren verstrikt, waaronder hooggeplaatste wetgevers, wat zowel de diepte van het probleem als de politieke wil om verantwoording na te streven, hoe ongelijk ook, onderstreept.

Tegelijkertijd wijzen recente enquêtes van het Philippine Observatory on Democracy op groeiende publieke bezorgdheid over corruptie, desinformatie en burgerlijke desinteresse — signalen dat democratische legitimiteit een even consequentiële economische variabele kan zijn als belastingbeleid of tariefpercentages. 

Mondiale context: Externe risico's en competitieve realiteiten

Extern is de nationale economie kwetsbaar voor trends ver buiten haar grenzen. Inspanningen om export te diversifiëren worden geconfronteerd met tegenwind van verschuivend Amerikaans handelsbeleid en mondiale tariefregimes die, volgens analisten, de exportconcurrentiekracht en investeringsstromen in 2026 zouden kunnen dempen. 

Vergeleken met zijn collega's in de Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), bevindt de Filipijnen zich in een middenniveau competitieve band — sommige buren verslaand, maar nog steeds achterlopend op landen als Indonesië en Vietnam in samengestelde invloedsmaatregelen die economische kracht, diplomatie en technologische capaciteit wegen. 

Vooruitkijken: De weg naar duurzame groei

Dus waar laat dit het land in het komende jaar?

Op economisch front heeft de Filipijnen de fundamenten — het demografisch dividend, robuuste overmakingen, veerkrachtige consumptie — om groei te ondersteunen. Maar het omzetten van deze voordelen in hogere, aanhoudende investeringen en productiviteitswinsten vereist scherpere beleidsuitvoering, diepere structurele hervorming en aantrekkelijkere voorwaarden voor langetermijn-investeerders.

Op politiek front zou het zich ontvouwende drama rond governance en corruptie een kantelpunt kunnen zijn. Schone, transparante instellingen zijn niet alleen morele imperatieven — het zijn economische vermenigvuldigers die vertrouwen van investeerders ontsluiten, risicopremies verlagen en de belastingbasis verbreden.

Het groeiverhaal van de Filipijnen is verre van af; het is slechts een nieuw hoofdstuk ingegaan — een waarin beleidscoherentie, niet alleen krantenkoppen, de plaats van het land op het mondiale economische podium zal definiëren. Als het volgende jaar over keuzes gaat, dan is de meest consequente deze: Zullen de Filipijnen hun groeifundamenten versterken met geloofwaardige governance, of zal politieke dubbelzinnigheid zijn economische belofte ondermijnen?

Quo Vadis, Filipijnen? Markten kijken toe, en steeds meer ook zijn eigen burgers. – Rappler.com

Klik hier voor meer Vantage Point artikelen.