W wielu filipińskich domach oprawiony certyfikat naturalizacji to coś więcej niż tylko dokument prawny. Wisi na kominku obok rodzinnych zdjęć i figury Sto. Niño; jest „Świętym Graalem" podróży, która często trwa dziesięciolecia — wszystko dla tej chwili, gdy podnieśliśmy prawą rękę i złożyliśmy przysięgę wierności, wierząc, że amerykański sen w końcu się spełnił.

Ale dla coraz większej liczby Filipińczyków ten sen zamienia się w koszmar.

Pod rządami administracji Trumpa, która ponownie skupia się na denaturalizacji, postrzegana „papierowa tarcza" obywatelstwa jest testowana przez politykę, która traktuje dawne pominięcia lub ludzkie błędy jako podstawę do wydalenia.

„Wielu naszych rodaków jest bardzo przestraszonych i pyta, czy są objęci denaturalizacją" — powiedziała prawniczka Lou Tancinco, adwokat imigracyjny z San Francisco. „Istnieje uzasadniony powód do niepokoju, jeśli wcześniejsze skazanie karne lub oszustwo imigracyjne nie zostało ujawnione lub rozwiązane podczas procesu naturalizacji".

Tylko w 2024 roku ponad 41 000 Filipińczyków złożyło przysięgę, czyniąc Filipińczyków trzecią co do wielkości grupą nowych obywateli USA w tym roku. Spośród około 2,1 miliona mieszkańców urodzonych na Filipinach, szacunkowo 1,6 miliona — około 76% — jest znaturalizowanych, co stanowi jeden z najwyższych wskaźników naturalizacji spośród wszystkich grup imigrantów.

Niedawny raport New York Times podał, że US Citizenship and Immigration Services (USCIS) działa obecnie zgodnie z miesięcznymi celami skierowań, nakazując biurom terenowym przesyłać od 100 do 200 spraw miesięcznie do Departamentu Sprawiedliwości w celu ewentualnego cofnięcia obywatelstwa.

Aby zrozumieć skalę tej eskalacji, należy wziąć pod uwagę: między 2017 a początkiem 2025 roku rząd federalny wniósł łącznie tylko około 120 spraw o denaturalizację. Zgodnie z proponowanymi celami na 2026 rok ta sama liczba może być osiągana co miesiąc. Ponieważ Filipińczycy mają tak wysoki wskaźnik naturalizacji, matematycznie jesteśmy bardziej narażeni na włączenie do jakiegokolwiek „audytu" lub „przeglądu" dokumentów obywatelskich.

Pułapka „rozwodu w Nevadzie"

Dla niektórych Filipińczyków granica między niewinnym pominięciem a istotnym wprowadzeniem w błąd historycznie przebiegała wzdłuż bardzo specyficznych linii.

„Wprowadzanie w błąd co do stanu cywilnego lub wjazd do USA jako osoba niezamężna, gdy w rzeczywistości jest się w związku małżeńskim, to powszechny wzorzec oszustwa" — powiedziała Tancinco. „Egzaminatorzy USCIS znają już te sprawy i może to być uznane za istotne, ponieważ zdyskwalifikowałoby ich to w tamtym czasie. Podobnie brak ujawnienia dzieci może wzbudzić podejrzenia, jeśli pochodzi z ukrytego małżeństwa wpływającego na uprawnienia".

Innym obszarem niepokoju są fikcyjne małżeństwa. Chociaż same aranżowane małżeństwa nie są nielegalne i są uznawane przez amerykańskie prawo imigracyjne, jeśli są autentyczne, małżeństwa zawierane wyłącznie w celu uzyskania korzyści imigracyjnych są uznawane za oszustwo. Jeśli oszukańcze małżeństwo stanowiło podstawę zielonej karty, a później naturalizacji, może stać się podstawą do denaturalizacji.

Powszechna sygnał ostrzegawczy dotyczy osób, które wychodzą za mąż za obywatela USA po uzyskaniu „szybkiego" rozwodu w takim stanie jak Nevada. Jeśli ten rozwód w Nevadzie okaże się nieważny — być może dlatego, że nie spełniono wymogów rezydencji lub kolidował z nierozwiązanym małżeństwem na Filipinach — późniejsze małżeństwo wykorzystane do uzyskania zielonej karty może zostać uznane za bigamiczne. W oczach prawa jest to „nielegalne uzyskanie" obywatelstwa.

Większość obaw nie dotyczy jednak poważnych oszustw, ale zwykłych ludzkich błędów.

Formularze naturalizacyjne wymagają od wnioskodawców odtworzenia lat — czasem dziesięcioleci — ich życia z dokładnymi datami i kategoriami prawnymi. Najczęstsze błędy są prozaiczne: błędnie zapamiętane daty podróży, niekompletna historia zatrudnienia, niespójności ortograficzne lub zamieszanie wokół terminów prawnych, takich jak „aresztowanie", „wezwanie" lub „skazanie". Wariacje imion są szczególnie powszechne wśród Filipińczyków, podobnie jak zmiany przez małżeństwo lub anglicyzację, na przykład z Juan Batungbakal na John Stone.

W normalnych okolicznościach błędy te są rozumiane jako to, czym są: ograniczenia pamięci, języka i biurokracji — ale prawdopodobnie nie dla sumiennego weryfikatora faktów USCIS pod presją wypełnienia miesięcznego limitu.

Sądy nadal mają znaczenie

Choć retoryka brzmi alarmująco, denaturalizacja jest skomplikowanym procesem prawnym. „USCIS nie może po prostu cofnąć obywatelstwa" — wyjaśniła Tancinco, sama będąca znaturalizowaną obywatelką. „Znaturalizowany obywatel ma prawo do przesłuchania przed federalnym sądem okręgowym, a ciężar dowodu spoczywa całkowicie na rządzie".

Sądy konsekwentnie utrzymywały, że obywatelstwo nie może zostać cofnięte za trywialne błędy. W wyroku Sądu Najwyższego Maslenjak v. US (2017) sąd stwierdził, że rząd nie może cofnąć obywatelstwa za trywialne kłamstwa, takie jak mandat za przekroczenie prędkości. Musi to być kłamstwo, które, gdyby było znane, legalnie zablokowałoby uzyskanie obywatelstwa.

„Ten strach nie powinien kierować naszymi działaniami" — ostrzegła Tancinco: „Gdy USCIS konfrontuje was w sprawie możliwej denaturalizacji, nie podpisujcie żadnego oświadczenia bez konsultacji z radcą prawnym. Poznajcie swoje prawa. Decyzje podejmowane pod wpływem strachu mogą mieć trwałe konsekwencje".

Najbardziej niepokojącym aspektem tej polityki jest zgłaszane dochodzenie wobec znaturalizowanych obywateli za „poglądy antyamerykańskie". Jest to psychologiczna broń mająca na celu uciszenie mniejszości, ale działa tylko wtedy, gdy pozostajemy w milczeniu.

Dla rodzeństwa, które czekało 30 lat, i pielęgniarki, która pracowała na trzech etatach, aby osiągnąć ten cel, dążenie do szczęścia nie powinno kończyć się stanem nieustannego niepokoju. Stojąc twardo, dowodzamy, że nasza lojalność nie polega na pełnym strachu milczeniu, ale na konstytucyjnych wolnościach, które poprzysięgliśmy przestrzegać. Jesteśmy Amerykanami, kropka. Czas zacząć się tak zachowywać. – Rappler.com

Oscar Quiambao jest byłym reporterem The Philippine Daily Inquirer, który obecnie mieszka w San Francisco.